Top 4 phần mềm GIS phổ biến: MapTiler Engine, QGIS, Global Mapper, ArcGIS

Trong lĩnh vực đo đạc, bản đồ và GIS (Geographic Information System), việc lựa chọn đúng phần mềm đóng vai trò quan trọng không kém gì thiết bị. Một công cụ phù hợp không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, mà còn nâng cao độ chính xác và hiệu quả công việc.

Dưới đây là 4 phần mềm được giới kỹ sư, trắc địa và GIS sử dụng nhiều nhất hiện nay: MapTiler Engine, QGIS và Global Mapper, ArcGIS

1. MapTiler Engine – Giải pháp tạo bản đồ nhanh chóng và gọn nhẹ

MapTiler Engine là phần mềm chuyên dụng để chuyển đổi, xử lý và xuất bản đồ raster sang các định dạng phổ biến. Ưu điểm lớn nhất của MapTiler là đơn giản, nhanh và trực quan, phù hợp cho những ai chỉ cần tạo bản đồ để đưa vào Garmin, Google Earth hoặc các ứng dụng bản đồ web.

1.1 Tính năng nổi bật:
 

• Chuyển đổi bản đồ raster, ảnh vệ tinh thành MBTiles, GeoPackage, KML/KMZ.
• Xuất bản đồ tùy chỉnh để dùng offline trên GPS cầm tay Garmin.
• Tích hợp dễ dàng với Google Earth, Mapbox, Leaflet, OpenLayers.
• Giao diện kéo thả, dễ dùng kể cả với người không chuyên GIS.

Nếu bạn chỉ cần tạo nhanh bản đồ để sử dụng ngoài thực địa, MapTiler Engine là lựa chọn gọn nhất.

1.2 Cách tải MapTiler Engine

- Tải phần mềm trực tiếp từ trang chính thức: TẠI ĐÂY
- Hệ điều hành hỗ trợ: Windows, macOS, Linux.
- Phiên bản:
+ Free: cho nhu cầu cơ bản, tạo bản đồ nhỏ.
+ Pro (trả phí): mở khóa toàn bộ tính năng, xuất bản đồ dung lượng lớn, dùng cho doanh nghiệp.

1.3 Cách sử dụng MapTiler Engine cơ bản:

Bước 1: Mở bản đồ cần xử lý
Mở MapTiler Engine → Kéo & thả file bản đồ (ảnh raster, GeoTIFF, hoặc bản đồ giấy đã quét).

Bước 2: Gán tọa độ (Georeference)

Nếu file có sẵn thông tin địa lý, phần mềm tự động nhận diện.
Nếu không, bạn cần chọn ít nhất 3 điểm khớp với bản đồ nền (giao lộ, cầu, chùa, mốc địa hình).

Bước 3: Xuất bản đồ

Chọn định dạng đầu ra:
- Google Earth (KML/KMZ) → dùng cho Garmin GPS hoặc Google Earth.
- MBTiles, GeoPackage → dùng trong phần mềm GIS hoặc ứng dụng web.

Bước 4: Kiểm tra kết quả

Có thể xem trước bản đồ trong Google Earth để kiểm tra độ chính xác.
Nếu ok, nén thư mục đầu ra và đổi đuôi .zip thành .kmz (nếu cần cho Garmin).

Bước 5: Sử dụng bản đồ

Trên GPS Garmin: chép file .kmz vào thư mục Garmin/CustomMaps trên thiết bị.
Trên Google Earth: mở trực tiếp file .kmz.
Trên GIS/Web/Mobile: import file MBTiles/GeoPackage. 

2. QGIS – Nền tảng GIS mã nguồn mở mạnh mẽ

QGIS (Quantum GIS) là phần mềm GIS mã nguồn mở miễn phí, được cộng đồng người dùng đông đảo trên toàn cầu phát triển và hỗ trợ. Đây là lựa chọn lý tưởng cho kỹ sư bản đồ, trắc địa và GIS chuyên nghiệp muốn phân tích dữ liệu không gian.

2.1 Tính năng nổi bật:
 

• Hoàn toàn miễn phí, liên tục cập nhật từ cộng đồng quốc tế.
• Hỗ trợ đầy đủ vector, raster, cơ sở dữ liệu không gian (PostGIS, SpatiaLite).
• Kho plugin phong phú: phân tích địa hình, mô hình thủy văn, quy hoạch đô thị, viễn thám.
• Tích hợp với Python cho phép tùy biến và tự động hóa quy trình.

2.2 Ứng dụng thực tế:

- Trắc địa – đo đạc: Chuyển đổi WGS84 sang VN-2000, quản lý mốc, hiệu chỉnh cao độ với quasi-geoid.
- Quy hoạch – xây dựng: Lập bản đồ, phân tích hiện trạng, quản lý hạ tầng.
- Lâm nghiệp – môi trường: Theo dõi biến động rừng, phân tích lớp phủ thực vật.
- Nông nghiệp thông minh: Quy hoạch mùa vụ, đánh giá đất đai.
- Cứu hộ – cứu nạn: Lập bản đồ nhanh cho tình huống khẩn cấp.

- Tải trực tiếp từ trang chính thức: TẠI ĐÂY

Nếu bạn cần một phần mềm GIS chuyên nghiệp để phân tích dữ liệu, QGIS chính là lựa chọn tốt nhất.
 

3. Global Mapper – Công cụ mạnh mẽ cho dữ liệu 3D và LiDAR

Global Mapper là phần mềm thương mại mạnh mẽ, chuyên xử lý dữ liệu địa hình phức tạp, mô hình 3D và LiDAR. Đây là công cụ mà nhiều đơn vị trong đo đạc, địa hình, thủy văn, quân sự thường xuyên sử dụng.

3.1 Tính năng nổi bật:

• Hỗ trợ xử lý dữ liệu LiDAR, DEM, DSM chuyên sâu.
• Khả năng dựng và phân tích mô hình 3D trực quan.
• Tích hợp công cụ đo đạc, phân tích độ dốc, diện tích, thể tích đất đá.
• Kết nối với nhiều định dạng dữ liệu GIS/Remote Sensing phổ biến.

3.2 Ứng dụng thực tế

- Dân đo đạc địa chính: Chuyển dữ liệu GPS sang VN-2000 để bàn giao cho cơ quan quản lý đất đai.
- Kiểm lâm: Xác định, quản lý ranh giới rừng, phân tích ảnh vệ tinh để phát hiện phá rừng hoặc cháy rừng.
- Khảo sát thực địa: Tạo bản đồ nền, gắn waypoint, lập tuyến đo và xuất sang máy GPS.
 

>>> Lưu ý:

- Blue Marble cung cấp bộ cài chung cho cả Global Mapper và Global Mapper Pro. Khi cài đặt, bạn có thể yêu cầu giấy phép dùng thử (trial license) 14 ngày để trải nghiệm đầy đủ tính năng Pro, bao gồm Python scripting, xử lý LIDAR, tạo mô hình 3D, v.v.
- Phiên bản mới nhất tính đến ngày 8 tháng 5 năm 2025 là v26.1 (64-bit, ~508 MB). Khi cài đặt, bạn có thể chọn ngôn ngữ và yêu cầu license tạm thời qua email để kích hoạt Pro.
- Để tải về, truy cập mục “Download Trial” hoặc “Download Global Mapper” trên trang của Blue Marble Geographics.
- Trang hướng dẫn cài đặt chính thức cũng cung cấp các tùy chọn cài đặt như bản cài cho người dùng đơn (local) hoặc toàn hệ thống (global), và cả file MSI cho triển khai tập trung.
 
Nếu công việc của bạn yêu cầu dữ liệu địa hình, thủy văn hay quân sự phức tạp, Global Mapper là phần mềm không thể thay thế.
 

4.  ArcGIS- Nền tảng GIS toàn diện

ArcGIS là nền tảng bản đồ số và phân tích không gian hàng đầu do Esri phát triển, được ứng dụng rộng rãi trong đo đạc, GIS, quy hoạch, xây dựng và quản lý hạ tầng.

Không chỉ là phần mềm bản đồ, ArcGIS còn là hệ sinh thái toàn diện gồm:
 

• ArcGIS Pro: Phần mềm mạnh mẽ trên desktop để biên tập, phân tích và trực quan dữ liệu.
• ArcGIS Online: Dịch vụ bản đồ trực tuyến, chia sẻ dữ liệu trên nền tảng cloud.
• ArcGIS Field Maps: Ứng dụng di động cho khảo sát ngoài thực địa, đồng bộ trực tiếp với văn phòng.

Ứng dụng ArcGIS Field Maps trên App Store (iOS) và Google Play (Android) là tải về miễn phí. Tuy nhiên, để dùng được đầy đủ tính năng (tạo bản đồ, thu thập dữ liệu, đồng bộ, chia sẻ), bạn bắt buộc phải có tài khoản ArcGIS Online hoặc ArcGIS Enterprise.
 

4.1 Ưu điểm nổi bật
 

• Trực quan hóa dữ liệu: Biến dữ liệu phức tạp thành bản đồ, dashboard dễ hiểu.
• Làm việc nhóm: Kết nối văn phòng – hiện trường – khách hàng trên một nền tảng duy nhất.
• Phân tích không gian nâng cao: Hỗ trợ AI, Machine Learning để dự báo, tối ưu quy hoạch.
• Tích hợp linh hoạt: Kết hợp dữ liệu GNSS, UAV, BIM, IoT…

 
4.2 Ứng dụng thực tế
 

• Trắc địa – đo đạc: Thu thập và quản lý dữ liệu ngoài hiện trường nhanh chóng.
• Xây dựng – quy hoạch: Phân tích địa hình, thiết kế và quản lý dự án.
• Quản lý hạ tầng: Đường, điện, nước, viễn thông… được theo dõi chính xác trên bản đồ số.
• Môi trường & nông nghiệp: Giám sát biến đổi khí hậu, đất đai, rừng, mùa màng.

 
>>> Tùy theo nhu cầu công việc, bạn có thể chọn phần mềm phù hợp:

• MapTiler Engine: Tạo bản đồ nhanh gọn cho Garmin, Google Earth.
• QGIS:  Phân tích dữ liệu không gian, GIS chuyên nghiệp.
• Global Mapper: Xử lý dữ liệu 3D, LiDAR, địa hình phức tạp.
• ArcGIS: Giải pháp toàn diện, chuyên nghiệp nhất, nhưng chi phí cao.