Ống nhòm và những lưu ý khi mua ống nhòm

1. Ống nhòm là gì?

Ống nhòm, còn gọi là ống ngắm hay con mắt xa, là một hệ hai kính viễn vọng quang học được gắn cạnh nhau và cùng hướng, cho phép người quan sát đặt cả hai mắt để quan sát các vật ở xa. Cấu tạo gồm vật kính, thị kính và thường có thêm hệ thống lăng kính. Vật kính bao gồm một thấu kính hội tụ, thị kính là thấu kính hội tụ có tiêu cự nhỏ nhất nhưng sẽ làm hình ảnh bị ngược nên cần thêm lăng kính đảo ảnh.

* Cấu tạo ống nhòm gồm một hệ thống hai thấu kính hội tụ đặt đồng trục.

• Vật kính L1: tiêu cự f1 rất dài (vài m)
• Thị kính L2: tiêu cự f2 ngắn (vài cm) và được sử dụng như kính lúp

Khoảng cách giữa thị kính và vật kính thay đổi được.

2. Tìm hiểu về các thông số về ống nhòm

Thông thường ta hay nhìn thấy ký hiệu 7×50, 8×40, 10×42, 15×70, 25×100… ở trên các ống nhòm.  Hai chữ số này nói lên điều gì?

Ví dụ:  Ống nhòm Nikon MONARCH 7 10x42

10 - số đằng trước dấu nhân (x) sẽ là độ phóng đại của ống nhòm đó (tức là 10 lần).
42 - số đằng sau dấu nhân sẽ là đường kính của vật kính ống nhòm theo đơn vị millimet ( tức là 42mm).

Thông số độ phóng đại có nghĩa là bạn sẽ nhìn vật đó gần lại bạn 10 lần theo tỉ lệ xấp xỉ 1/10. Có nghĩa là bạn nhìn một vật xa 1km bằng ống nhòm, thì khi đó như bằng mắt thường bạn nhìn 100m.

Nhiều bạn hay thắc mắc một câu hỏi khi mua ống nhòm: ống nhòm này nhìn bao xa? Thực chất cái xa vô cùng mà mình nói ở đây nó là một vật đủ lớn mà khi nhìn qua ống nhòm chúng ta có thể thấy nó và nhìn được hình dạng của nó. Điều quan trọng mà các bạn hay bỏ quên đó là ”chất lượng ảnh như thế nào?”  thì rất ít bạn quan tâm. Đây là điều quan trọng để đánh giá một chiếc ống nhòm tốt hay không?

Đường kính vật kính là thông số được tính bằng đơn vị mm. Nếu vật kính càng lớn thì khả năng thu sáng và chất lượng ảnh của bạn sẽ càng tốt và ngược lại. Tuy nhiên nếu mà lớn quá thì một trong những nhược điểm đó là ảnh quan sát thu được sẽ bị sai sắc (là điều không thể tránh khỏi). Bởi vậy khi lựa chọn mua ống nhòm thì các bạn nên chọn sao cho phù hợp với độ phóng đại ống nhòm mà mình mong muốn. Ví dụ 7×50, 8×40, 10×42, 10×50, 12×60, 15×70…

3. Xuất xứ tất cả các loại ống nhòm hiện nay

Các loại ống nhòm hiện nay có ba nguồn gốc xuất xứ chính, đó là tự lực sản xuất sản phẩm, OEM và ODM. Vậy những khái niệm này là gì?

• Những sản phẩm đến từ các thương hiệu tự lực sản xuất có nghĩa là ống nhòm của thương hiệu này được thiết kế và gia công bởi chính một đơn vị. Tuy nhiên hiện nay có khá ít thương hiệu có thể tự lực sản xuất được mà không nhờ bên thứ ba. Đối với những sản phẩm được tự lực sản xuất này thì sẽ mang đậm dấu ấn của thương hiệu và không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kỹ thuật từ các bên. Tuy nhiên những chiếc ống nhòm được tự lực sản xuất có giá thành khá cao.
• Sản phẩm OEM là những chiếc ống nhòm được công ty chủ chủ quản thiết kế nhưng lại không trực tiếp gia công, mà phải nhờ đến một bên thứ 3. Đơn vị gia công sẽ hoàn thiện sản phẩm dựa trên bản thiết kế và chịu sự kiểm soát chất lượng từ đơn vị chủ quản thiết kế. Với hình thức này thì sản phẩm thường có giá thành rẻ hơn nhưng về dấu ấn thương hiệu của sản phẩm thì không nổi bật nhiều.
• Và hình thức cuối cùng là sản phẩm ODM, những sản phẩm ống nhòm thường đến từ các thương hiệu có khả năng kinh doanh nhưng không có khả năng thiết kế hay gia công sản phẩm. Ống nhòm của những thương hiệu này sẽ được đặt thiết kế và gia công ở một đơn vị nào đó và in thương hiệu của mình lên.

Việc xác định được nguồn gốc của sản phẩm cũng là cách chọn mua ống nhòm mà bạn nên lưu tâm. Mỗi thương hiệu đều có một ưu nhược điểm riêng, tùy vào nhu cầu bạn có thể lựa phương thức sản xuất phù hợp.

4. Phân loại các loại ống nhòm hiện nay theo chức năng

Trên thị trường có rất nhiều loại ống nhòm khác nhau, dưới đây là một số loại ống nhòm phố biến được nhiều người lựa chọn nhất.
- Ống nhòm mini là loại ống nhòm có kích thước gọn nhẹ đến bất ngờ,  tuy nhiên tầm nhìn thì hơi hạn chế. Loại ống nhòm này có kích thước rất nhỏ nên có thể bỏ trong balo, túi xách để mang theo bên người, trong các chuyên tham quan, thám hiểm, du lịch.
- Ống nhòm ban đêm là loại ống nhòm có khả năng nhìn xuyên bóng tối nhờ được trang bị đèn hồng ngoại. Hình ảnh nhìn được trong bóng tối qua ống nhòm hồng ngoại thường không màu. Ngoài ra, loại ống nhòm hồng ngoài ngày còn được tích hợp tích năng ghi hình, chụp ảnh.
- Ống nhòm chụp ảnh là loại ống nhòm được  tích hợp thêm chức năng bắt lại những khoảnh khắc đẹp khi chúng ta quan sát. Tuy nhiên, vì không phải là thiết bị chuyên về chụp ảnh nên hình ảnh chụp được có chất lượng còn hạn chế.
- Ống nhòm đo khoảng cách là loại ống nhòm ngoài việc quan sát một đối tượng thì còn đo được khoảng cách  từ chỗ chúng ta đứng đến vật thể. Ngoài ra, loại ống nhòm này còn được tích hợp tính năng đo góc, đo chiều cao
- Ống nhòm nhiệt loại ống nhòm hiện đại có khả năng hiển thị thân nhiệt của đối tượng bạn đang quan sát, cũng như phân biệt được đối tượng với môi trường xung quanh nhờ sự chênh lệch nhiệt độ.

5. Một số lưu ý khi chọn ống nhòm phù hợp với nhu cầu

5.1 Kích thước ống nhòm

- Ống nhòm có kích thước lớn Full-Size (8x42, 10x50)
Các dòng ống nhòm có kích thước lớn thường thu nhận ánh sáng tốt hơn, có thể xem và quan sát trong điều kiện ánh sáng yếu như lúc bình minh hay hoàng hôn. Các ống nhòm này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn rộng lớn về quang cảnh phía trước, thích hợp cho ngắm chim, động vật hoang dã,... nhưng ngược lại kích thước của chúng lại lớn và thường rất nặng.
 
- Ống nhòm có kích thước trung bình Mid-Size (7x40, 16x32, 10x42)
Các dòng ống nhòm có kích thước trung bình thường được sử dụng cho ngắm cảnh thiên nhiên, cho các hoạt động du lịch dã ngoại hoặc sử dụng để quan sát các buổi biểu diễn, xem các trận bóng đá,... Ống nhòm này có kích thước vừa phải, khả năng quan sát tốt, trọng lượng phù hợp với mọi người. Tuy nhiên mức độ truyền dẫn ánh sáng lại không được bằng ống nhòm có kích thước lớn.

- Ống nhòm có kích thước nhỏ gọn - ống nhòm mini (6x18, 8x21)
Các loại ống nhòm này thường thích hợp để sử dụng cho các hoạt động ban ngày. Đây là loại ống nhòm có kích thước nhỏ gọn, cầm vừa tay, thoải mái khi sử dụng trong thời gian dài.

5.2 Độ phóng đại của ống nhòm

Mỗi ống nhòm thường được xác định bởi hai cặp số. Số đầu tiên chỉ độ phóng đại của ống nhòm và số thứ 2 thể hiện đường kính vật kính của ống nhòm. Ở đây ta thấy đối với ống nhòm có độ phóng đại lớn hình ảnh quan sát được sẽ càng gần hơn. Tuy nhiên, nếu bạn chọn ống nhòm có độ phóng đại quá lớn, ống nhòm siêu zoom thì kích thước lớn sẽ làm tăng độ rung khi tay bạn cầm không chắc dẫn đến hiện tượng mỏi mắt.
 

5.3 Đường kính ống kính mục tiêu rộng

Giống như độ phóng đại, thông số thứ 2 của ống nhòm là về đường kính ống kính vật kính. Đường kính ống kính càng rộng cho phép tiếp nhận càng nhiều ánh sáng hơn. Khi nhiều ánh sáng bạn sẽ quan sát thấy hình ảnh tươi sáng hơn đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu như hoàng hôn hay lúc bình minh.

5.4 Thoát sinh học - Exit Pupil

Độ thoát sinh học cho biết ảnh, độ sáng của vật thể khi đang quan sát. Nếu thông số này lớn sẽ làm cho hình ảnh quan sát được rõ nét hơn, tươi sáng hơn. Cách tính toán thông số này bằng cách lấy đường kính phóng đại chia cho độ phóng đại của ống kính. Nếu thông số này nằm ở ngưỡng 7 thì đó là ống kính tốt có thể lựa chọn để quan sát các vật trong ánh trời sáng trăng, lúc ánh sáng yếu, ở ngưỡng 5mm hoặc cao hơn sẽ thích hợp cho quan sát ban ngày hoặc ánh sáng yếu.

5.5  Khoảng cách đặt mắt - Relief Eye

Relief Eye là khoảng cách đặt mắt giữa thị kính tới mắt của bạn sao cho khả năng quan sát tốt nhất thoải mái nhất. Khoảng đặt mắt càng lớn bạn lại càng phải đưa ống nhòm ra xa hơn so với mắt mình, nhưng lại tốt đối với những người đeo kính (đối với những người đeo kính nên chọn thông số này là 11mm hoặc cao hơn).

5.6 Trường nhìn

Trường nhìn là thông số cho phép bạn biết độ rộng khu vực mình muốn quan sát tại khoảng cách 1000m từ nơi bạn đang đứng. Trường nhìn rộng để quan sát thiên nhiên, quan sát động vật, trường nhìn hẹp giúp quan sát các đối tượng ít di chuyển.

5.7 Hệ thống lấy nét

5.8 Lớp phủ thấu kính

5.9 Khả năng chống nước và kháng thời tiết

5.10 Khả năng chống đọng sương

6. Địa chỉ mua ống nhòm/ ống nhòm đo khoảng cách uy tín