Nếu bạn đang tìm kiếm phần mềm trắc địa, các thông tin liên quan về máy móc đo đạc, trắc địa cho dự án của mình bạn đã tìm đúng kho lưu trữ! Trong quá trình sử dụng máy và cài đặt phần mềm, nếu gặp bất cứ vấn đề gì hãy liên lạc với chúng tôi qua số Hotline 0913. 051.734 để được hỗ trợ!
1. GNSS Spoofing là gì?
"Spoofing" xảy ra khi một thiết bị phát tín hiệu giả mạo để đánh lừa máy thu GNSS, khiến nó tính toán sai vị trí. Khác với nhiễu (jamming) – làm máy thu mất tín hiệu, spoofing nguy hiểm hơn vì có thể đưa ra tọa độ sai lệch nhiều mét, thậm chí hàng km mà người dùng không hề hay biết.
Trong bối cảnh này, các hãng sản xuất thiết bị GNSS hàng đầu đã phát triển nhiều công nghệ để giảm thiểu rủi ro spoofing và bảo vệ độ chính xác dữ liệu.
2. Một số công nghệ chống GNSS spoofing tiêu biểu
2.1 Trimble® Maxwell™ 7
Trimble tích hợp Maxwell™ 7 trong các máy GNSS cao cấp như Trimble R980.
Công nghệ Maxwell 7 tích hợp nhiều tính năng bảo vệ dữ liệu khỏi spoofing. Maxwell 7 được phát triển dựa trên ASIC thế hệ mới, RF và vi xử lý của Trimble. Công nghệ này hợp nhất tín hiệu từ tất cả các chòm sao vệ tinh GNSS cùng dữ liệu cảm biến bổ sung, đảm bảo định vị chính xác và bền vững.
Việc chống spoofing được thực hiện ở các cấp độ sau:
- Loại bỏ tín hiệu giả trong xử lý tín hiệu số (DSP)
Thuật toán theo dõi tiên tiến phát hiện khi có nhiều tín hiệu từ cùng một vệ tinh và chỉ giữ lại tín hiệu thật. Tín hiệu giả thường có cường độ mạnh hơn, xuất hiện như đỉnh tương quan phụ, sẽ bị loại bỏ trước khi đến thuật toán định vị.
- Kiểm tra dữ liệu vệ tinh
Trimble lưu trữ lịch sử tham số quỹ đạo từng vệ tinh để phát hiện thay đổi bất thường. Maxwell 7 còn đối chiếu dữ liệu quỹ đạo từ nhiều tần số (ví dụ GPS L1 so với L2C và L5).
- RAIM – Giám sát toàn vẹn độc lập của máy thu
Được dùng trong hàng không, RAIM giúp phát hiện và loại bỏ dữ liệu vệ tinh bị giả mạo. Khi có nhiều phép đo hơn số ẩn số, máy thu có thể nhận diện phép đo không khớp và loại bỏ. RAIM còn tính toán giữa các chòm sao GNSS khác nhau, loại bỏ toàn bộ hệ thống nếu cần thiết (ví dụ chỉ GPS bị spoofing, thì dùng GLONASS, BeiDou, Galileo, QZSS, NavIC, SBAS để xác định phép đo GPS cần loại bỏ).
- Kiểm tra hợp lý vị trí
Nếu vị trí nhảy bất thường so với kết quả trước, đây cũng là dấu hiệu spoofing.
- Giới hạn cửa sổ tìm kiếm vệ tinh
Dựa trên thông tin theo dõi gần nhất, máy thu giới hạn phạm vi tìm kiếm khi thu lại vệ tinh.
2.2 Leica SmartTrack+ và Interference Toolbox
Các máy thu GNSS của Leica như GM30, GR30/GR50 được trang bị công nghệ SmartTrack+, cho phép hoạt động ổn định ngay cả trong môi trường có nhiều tín hiệu nhiễu phức tạp. Điều này đảm bảo quá trình theo dõi GNSS đa tần số (multi-frequency) luôn được duy trì, kể cả khi xuất hiện các nguồn gây nhiễu vô tình hoặc cố ý.
Bên cạnh đó, các thiết bị này còn tích hợp Leica Interference Toolbox (hộp công cụ giám sát nhiễu GNSS) và phần mềm RefWorx. Công cụ này cung cấp thông tin chi tiết về phổ tín hiệu GNSS trên các băng tần, bao gồm cả tín hiệu mong đợi và tín hiệu bất thường, giúp người dùng sớm phát hiện dấu hiệu nhiễu hoặc nguy cơ spoofing. Khi phát hiện bất thường, SmartTrack+ sẽ gửi cảnh báo ngay lập tức, giúp kỹ sư đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.
Ngoài ra, Leica GR30/GR50 và GM30 hỗ trợ đa hệ thống vệ tinh và đa tần số (GPS, GLONASS, Galileo, BeiDou, QZSS, NavIC, SBAS). Nhờ đó, nếu một chòm sao hoặc tần số bị ảnh hưởng, máy thu vẫn có thể tận dụng tín hiệu từ các hệ thống khác để đảm bảo độ chính xác và độ tin cậy của phép đo.
2.3 Đa tần, đa vệ tinh (Multi-constellation, Multi-frequency)
Ngoài Trimble và Leica, nhiều hãng GNSS khác (eSurvey, CHCNav, Geomax, South, Geomate,…) cũng tập trung vào việc hỗ trợ đa hệ thống vệ tinh (GPS, GLONASS, Galileo, BeiDou, QZSS, NavIC, SBAS) và đa tần số (L1, L2, L5, B1, B2, E1, E5, …).
- Ưu điểm:
- Giảm rủi ro khi một hệ vệ tinh bị spoofing → máy thu có thể sử dụng tín hiệu từ hệ thống khác.
- Tăng độ chính xác và độ ổn định khi đo trong môi trường đô thị hoặc khu vực bị che khuất.
>>> Kết luận:
Spoofing GNSS là một mối nguy có thể ảnh hưởng lớn đến độ tin cậy trong khảo sát và giám sát. Tuy nhiên, với những công nghệ tiên tiến như Maxwell™ 7 của Trimble, SmartTrack+ của Leica, cùng với giải pháp đa hệ vệ tinh và đa tần số của nhiều hãng khác, các máy GNSS ngày nay đã được trang bị những “lá chắn” quan trọng để bảo vệ người dùng khỏi tín hiệu giả mạo.
Khi lựa chọn thiết bị GNSS, người dùng không chỉ quan tâm đến độ chính xác, tốc độ đo mà còn nên xem xét khả năng bảo vệ chống spoofing để đảm bảo an toàn và độ tin cậy lâu dài cho dữ liệu.